Về đầu trang

Kích thước trình duyệt của bạn quá nhỏ để sử dụng trang web này. Vui lòng sử dụng Thiết bị khác hoặc tăng kích thước trình duyệt của bạn, hoặc xoay ngang điện thoại của bạn.

TIỀN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG: BẠN CÓ MẮC?

9/25/2023

đái tháo đường

Tiền đái tháo đường là giai đoạn sớm của đái tháo đường (ĐTĐ). Có thể là rối loạn đường máu lúc đói hoặc rối loạn đường máu sau ăn hoặc cả hai.

Nếu bạn được chẩn đoán là tiền ĐTĐ thì nguy cơ mắc ĐTĐ týp 2 của bạn tăng lên - đồng nghĩa tăng nguy cơ cho các vấn đề về sức khỏe như: tim mạch, thận, mắt, thần kinh…

Ngược lại, các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng nếu PHÁT HIỆN SỚM ở giai đoạn này, chỉ cần thay đổi lối sống theo hướng tích cực bao gồm: chế độ ăn, luyện tập, kiểm soát cân nặng… sẽ giúp GIẢM 50% nguy cơ trở thành bệnh nhân ĐTĐ týp 2 sau này thậm chí giảm nguy cơ tử vong do các bệnh lý tim mạch và tử vong do mọi nguyên nhân.

www.cdc.gov

Bài viết được đề xuất:

CÓ PHẢI ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TYP 2 NẶNG HƠN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TYP 1?

Nếu bạn mắc đái tháo đường (ĐTĐ) (một số nơi gọi là tiểu đường), thể của bạn sẽ không thể xử lý và sử dụng đúng cách glucose từ thức ăn. Dựa trên nguyên nhân gây bệnh mà người ta phân ra nhiều loại (týp ĐTĐ) khác nhau, nhưng tất cả đều có chung một vấn đề là nồng độ glucose tăng cao trong máu. Điều này sẽ dẫn tới các biến chứng (gồm cả cấp và mạn tính) nếu không kịp thời điều chỉnh về cân bằng. <ol> <li> Thế nào là đái tháo đường? Bình thường, đường (glucose) – đến từ thức ăn, sẽ đi vào tế bào để tạo năng lượng cho cơ thể. Insulin được ví như chìa khóa để giúp glucose vào được trong tế bào. Khi cơ thể của bạn không sản xuất đủ insulin hoặc insulin bị suy giảm về hoạt động hoặc cả hai, sẽ dẫn đến glucose không vào được trong tế bào dẫn đến nồng glucose tăng dần trong máu. Lúc này, bạn sẽ được chẩn đoán đái tháo đường (ĐTĐ). </li> <li> Cơ thể duy trì cân bằng glucose như thế nào? <ul> <li>Glucose máu đến từ các loại thức ăn chúng ta đưa vào cơ thể.</li> <li>Insulin: là một loại hormon (được tiết ra từ tế bào beta của tiểu đảo tụy) sẽ giúp đưa đường vào trong tế bào. Điều này sẽ giúp giảm nồng độ glucose máu. Ngoài ra, ngày nay các nhà khoa học còn tìm ra GLP-1 (glucagon-like peptide-1), GIP (glucose-dependent insulinotropic polypeptide) và amylin cũng có vai trò làm giảm glucose máu.</li> <li>Bên cạnh đó, cơ thể còn một loạt hormon khác (gọi là hormon đối lập với insulin) như Glucagon (cũng được tiết từ tế bào tuyến tụy) và Epinephrine, cortisol, and tăng trường hormone (GH )… (nhóm này còn được gọi là “hormon stress”, “hormon điều chỉnh glucose” )... có tác dụng làm tăng glucose máu.</li> </ul> </li> <li> Các týp đái tháo đường khác nhau như thế nào? Dựa vào các nguyên nhân làm tăng glucose máu (cơ chế bệnh sinh gây bệnh), các nhà khoa học phân chia ĐTĐ làm các týp sau: <ul> <li>Đái tháo đường týp 1: Chiếm khoảng 10% <ul> <li> Là hậu quả của sự thiếu hụt insulin một các tuyệt đối. Thường do nguyên nhân tự miễn. </li> <li> Thường xuất hiện ở trẻ em và người trẻ tuổi (nhưng cũng có thể xuất hiện ở bất kỳ lứa tuổi nào). </li> <li> BN ĐTĐ týp 1 cần insulin hàng ngày. Đây cũng là lý do tại sao nó cũng được gọi là “ĐTĐ phụ thuộc insulin”. </li> </ul> </li> <li> Đái tháo đường týp 2: Thường gặp, chiếm khoảng 90-95%. <ul> <li>Đây là týp ĐTĐ mà cơ thể không sản xuất đủ insulin hoặc tế bào của cơ thể không đáp ứng bình thường với insulin. Các tế bào (đặc biệt tế bào gan, cơ và mô mỡ) không đáp ứng với các tín hiệu truyền đi của Insulin hay còn gọi là kháng insulin. </li> <li>Tình trạng kháng insulin hay xảy ra ở người thừa cân béo phì (đặc biệt béo bụng), hút thuốc lá, hạn chế vận động, stress căng thẳng, rối loạn lipid máu, THA...</li> <li>ĐTĐ týp 2 thường xuất hiện ở tuổi trung niên. Tuy nhiên, xu hướng gần đây tăng lên ở người trẻ. Theo Liên đoàn Đái tháo đường quốc tế (IDF), tỷ lệ mắc ĐTĐ ở người lớn là 1/10 tức là cứ 10 người lớn (độ tuổi 20-75) thì có một người mắc ĐTĐ. Có tới hơn 80% người mắc ĐTĐ đang sống ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình. Có tới gần 50% BN ĐTĐ chưa được chẩn đoán. Hàng năm, có gần 100.000 trường hợp mới mắc ĐTĐ trong độ tuổi dưới 20.</li> </ul> </li> <li> Đái tháo đường thai kỳ: <ul> <li>Đái tháo đường phát hiện lần đầu khi có thai. Thường BN không có triệu chứng. Thường phát hiện ở tuần thứ 24-28 trong quá trình mang thai thông qua việc làm nghiệm pháp tăng đường huyết.</li> <li>Các hormon (đối lập với insulin) được sản xuất ra từ rau thai trong quá trình thai kỳ sẽ làm cơ thể đề kháng dần với insulin. Cơ thể của bạn sẽ dần không sản xuất đủ insulin để vượt qua tình trạng đề kháng này, dẫn đến hậu quả nồng độ glucose sẽ tăng dần trong máu.</li> <li>Có thể dẫn đến các nguy cơ cho cả mẹ và con trước trong và sau khi sinh (xin đón đọc thêm chi tiết ở bài viết sau). Tuy nhiên, các nguy cơ sẽ giảm đi nếu được phát hiện sớm, kiểm soát tốt.</li> <li>Có mối liên quan đến tăng nguy cơ mắc ĐTĐ týp 2 sau này ở cả mẹ lẫn con. Theo các nghiên cứu, tỷ lệ mắc ĐTĐ týp 2 sau 15 được chẩn đoán ĐTĐ thai kỳ lên đến hơn 50%.</li> <li>Bên cạnh đó còn có các týp ĐTĐ thứ phát khác như: ĐTĐ là hậu quả của các bệnh lý: Gây phá hủy tuyến tụy như sỏi tụy, xơ hóa tụy, cắt tụy... Hoặc các bệnh lý nội tiết khác gây tăng tiết các hormon đối kháng với insulin như: U tăng tiết GH, hội chứng Cushing, U tủy thượng thận, cường giáp...</li> </ul> </li> </ul> </li> </ol> ⇒Như vậy, ĐTĐ typ 1 hay typ 2 là phân loại theo cơ chế bệnh sinh và hoàn toàn không có khái niệm typ 1 nặng hay nhẹ hơn typ 2. Và bất kể là typ 1 hay typ 2, chìa khóa để bạn có cuộc sống lâu dài khỏe mạnh đó chính là kiểm soát đường huyết thật tốt.

THAY ĐỔI CỦA HỘI ĐÁI THÁO ĐƯỜNG HOA KỲ NĂM 2022: NÊN SÀNG LỌC TIỀN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG VÀ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG Ở NGƯỜI LỚN TRÊN 35 TUỔI.

Bệnh đái tháo đường (ĐTĐ) được coi là một đại dịch, thậm chí nó còn được gọi là “kẻ giết người thầm lặng” do tốc độ phát triển và mức độ nguy hiểm của bệnh. Bệnh ĐTĐ týp 2 khởi phát trong cơ thể một thời gian dài trước khi được chẩn đoán (thậm chí kéo dài 5 đến 10 năm). Giai đoạn này được gọi là “prediabetes = tiền đái tháo đường”. Các biến chứng có thể xuất hiện ngay tại giai đoạn này. Một thực tế: <ul> <li>50 % BN ĐTĐ týp 2 phát hiện ra đã kèm với biến chứng.</li> <li>Theo Liên đoàn Đái tháo đường quốc tế - IDF 2019, tại các quốc gia Châu Á Thái Bình Dương (trong đó có Việt Nam) cứ 3 người lớn (trên 20 tuổi) thì có một người mắc tiền ĐTĐ. Riêng tại Việt Nam, số người mắc tiền ĐTĐ đang cao gấp 1,4 lần so với người ĐTĐ.</li> <li>75% số người mắc tiền ĐTĐ có thể trở thành ĐTĐ nếu không được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời.</li> </ul> ⇒Vì vậy,Hội Đái tháo đường Hoa Kỳ (ADA 2022) đã thay đổi trong khuyến cáo: Nên sàng lọc tiền ĐTĐ và ĐTĐ týp 2 ở người lớn không có biểu hiện lâm sàng sớm hơn (thay vì khuyến cáo 45 tuổi trước đây).

AI LÀ NGƯỜI CÓ NGUY CƠ MĂC BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG?

Câu trả lời: AI CŨNG LÀ NGƯỜI CÓ NGUY CƠ để trở thành người bệnh đái tháo đường (ĐTĐ) nếu chúng ta không được phát hiện và thay đổi lối sống theo hướng tích cực từ sớm. Chúng ta cùng tính xem mình thuộc nhóm người có nguy cơ cao hay thấp bằng cách tham gia tính điểm nguy cơ theo cách tính dưới ảnh đây nhé: <ul> <li>Nếu ≥ 5 điểm: Bạn là người có nguy cơ cao bị đái tháo đường týp 2.</li> <li>Nếu < 5 điểm: Xin chúc mừng, bạn là người có nguy cơ thấp bị đái tháo đường týp 2.</li> </ul> Điểm số nguy cơ trên có thể thay đối (đang từ nguy cơ cao có thể chuyển về thấp hoặc từ thấp có thể chuyển thành cao. Điều này phụ thuộc vào chính bạn)

BẠN CÓ BIẾT: CÁC HORMON GIÚP DUY TRÌ CÂN BẰNG GLUCOSE TRONG CƠ THỂ NHƯ THẾ NÀO KHÔNG?

Bình thường, đường (glucose) – đến từ thức ăn, sẽ đi vào tế bào để tạo năng lượng cho cơ thể. <ul> <li>Insulin được ví như chìa khóa để giúp glucose vào được trong tế bào.</li> <li>Khi cơ thể của bạn không sản xuất đủ insulin hoặc insulin bị suy giảm về hoạt động hoặc cả hai, sẽ dẫn đến glucose không vào được trong tế bào dẫn đến nồng glucose tăng dần trong máu. Lúc này, bạn sẽ được chẩn đoán “Đái tháo đường” (ĐTĐ).</li> </ul> Bên cạnh đó, cơ thể còn một loạt hormon khác (gọi là hormon đối lập với insulin) như Glucagon (cũng được tiết từ tế bào tuyến tụy) và Epinephrine, cortisol, hormon tăng trưởng (GH)… (nhóm này còn được gọi là “hormon stress”, “hormon điều chỉnh glucose”)... có tác dụng làm tăng glucose máu. Nếu có sự mất cân bằng các yếu tố trên sẽ dẫn đến nồng độ glucose trong máu bị rối loạn ( giai đoạn này gọi là tiền ĐTĐ). Lâu dần, các triệu chứng mới biểu hiện và lúc này chúng ta mới được chẩn đoán bệnh ĐTĐ về mặt lâm sàng.

TIỀN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG: BẠN CÓ MẮC?

Tiền đái tháo đường là giai đoạn sớm của đái tháo đường (ĐTĐ). Có thể là rối loạn đường máu lúc đói hoặc rối loạn đường máu sau ăn hoặc cả hai. Nếu bạn được chẩn đoán là tiền ĐTĐ thì nguy cơ mắc ĐTĐ týp 2 của bạn tăng lên - đồng nghĩa tăng nguy cơ cho các vấn đề về sức khỏe như: tim mạch, thận, mắt, thần kinh… Ngược lại, các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng nếu PHÁT HIỆN SỚM ở giai đoạn này, chỉ cần thay đổi lối sống theo hướng tích cực bao gồm: chế độ ăn, luyện tập, kiểm soát cân nặng… sẽ giúp GIẢM 50% nguy cơ trở thành bệnh nhân ĐTĐ týp 2 sau này thậm chí giảm nguy cơ tử vong do các bệnh lý tim mạch và tử vong do mọi nguyên nhân.

COVID - 19 CÓ THỂ DẪN TỚI ĐÁI THÁO ĐƯỜNG KHÔNG: PHÁT HIỆN MỚI ĐƯỢC CÔNG BỐ.

Chúng ta đã biết người Đái tháo đường (ĐTĐ) có nguy cơ mắc COVID-19 nặng và tử vong cao hơn người bình thường. Vậy điều ngược lại có xảy ra, COVID-19 có thể gây ra ĐTĐ không? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu nhé! Tế bào mỡ ngoài nhiệm vụ cung cấp năng lượng cho cơ thể, nó còn những nhiệm vụ sau: là cấu trúc của màng tế bào; hấp thụ một số vitamin như A, D, E, K; là nguyên liệu tổng hợp các hormon steroids (hormon sinh dục, thượng thận )... Ngoài ra, chất béo còn sản xuất hormon (leptin) giúp cân bằng chuyển hóa. Leptin làm giảm sự thèm ăn của chúng ta bằng cách tác động lên các trung tâm ở não để giảm cảm giác thèm ăn. Một nghiên cứu trên hơn 3800 bệnh nhân COVID-19 (đối tượng là những người chưa có tiền sử tăng glucose máu trước đó) cho kết quả: gần 50% bệnh nhân có lượng glucose máu tăng cao hơn bình thường, và con số này lên tới 91% ở nhóm bệnh nhân phải đặt nội khí quản. Qua nghiên cứu, các nhà khoa học thấy rằng: COVID-19 có thể đã làm gián đoạn sản xuất một số hormon của mô mỡ, đây có thể là nguyên nhân gây ĐTĐ ở một số người nhiễm COVID-19. (Chèn ảnh minh họa) Do đó, lời khuyên cho chúng ta, đặc biệt là những người thừa cân, béo phì đó là: <ul> <li>Giảm cân nặng cơ thể: Việc giảm 5-7% cân nặng cơ thể không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc ĐTĐ và còn giảm nguy cơ mắc COVID-19 nặng và tử vong. </li> <li>Giảm chỉ số vòng eo (vòng bụng): Thừa cân, béo phì không chỉ là chỉ số BMI hay cân nặng mà còn là phân bố mỡ trong cơ thể. Trong đó, mỡ vùng bụng (mỡ nội tạng) là vùng mỡ xấu, làm tăng đề kháng Insulin và nguyên nhân gây xơ vữa động mạch, cần tập trung giảm trước.</li> </ul> →Chỉ cần có chế độ ăn uống và luyện tập hợp lý, cân đối, giảm stress, ngủ đủ giấc đã giúp chúng ta có một cơ thể khỏe mạnh. →Công thức: Vaccine + 5K + Công nghệ + Nâng cao khả năng tự chăm sóc bản thân = Chiến thắng và đẩy lùi COVID-19 .

5 BÍ QUYẾT GIÚP NGƯỜI ĐÁI THÁO ĐƯỜNG SỐNG KHỎE TRONG THỜI KỲ COVID 19.

<ol> <li>DUY TRÌ THUỐC UỐNG THEO ĐƠN CỦA BÁC SĨ ĐIỀU TRỊ Các tin đồn về việc dùng thuốc điều trị đái tháo đường (ĐTĐ) và tăng huyết áp làm tăng nguy cơ nhiễm covid -19 là hoàn toàn vô căn cứ. Ngược lại, việc tuân thủ thuốc uống giúp bạn duy trì kiểm soát đường huyết tốt, là chìa khóa vàng giúp người bệnh ĐTĐ tránh các biến chứng của bệnh và nguy cơ diễn tiến nặng khi mắc covid – 19. </li> <li>TẬP LUYỆN KHI Ở NHÀ <ul> <li>Do những quy định về phòng chống dịch cũng như để hạn chế lây nhiễm covid -19, bạn có thể không ra ngoài tập luyện thể dục thể thao được. Thay vào đó, hãy cố gắng duy trì luyện tập ở nhà với cường độ ít nhất 150 phút/tuần và ít nhất 30 phút/ngày.</li> <li>Tập thể dục giúp kiểm soát đường máu tốt, giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh mãn tính khác như rối loạn lipid, tăng huyết áp. Biến chứng bàn chân và thần kinh là biến chứng thường gặp ở BN ĐTĐ và biểu hiện thường bắt đầu từ việc mất cảm giác ở chân. Việc tập luyện cũng giúp bạn theo dõi và chăm sóc sức khỏe cho đôi chân mình.</li> <li>Hơn nữa, trong khi luyện tập, cơ thể tiết ra các “hormon hạnh phúc – endorphins” giúp bạn giảm stress, tĩnh tâm và tăng sức đề kháng một cách rất tự nhiên.</li> </ul> </li> <li>ĂN UỐNG HỢP LÝ, C N ĐỐI & BỔ SUNG ĐỦ NƯỚC <ul> <li>Chế độ ăn đầy đủ dinh dưỡng và đúng loại để duy trì lượng đường máu thích hợp cả ngày, tránh các loại thực phẩm chế biến sẵn như khoai tây chiên và đồ ăn nhanh, bánh kẹo ngọt, nước ngọt có gas…</li> <li>Người bệnh ĐTĐ thường dễ bị mất nước nhiều hơn người bình thường. Do đó, người ĐTĐ nên tạo thói quen uống nước lọc từ 2-2.5 lít/ngày và tạo thói quen hạn chế các đồ uống như caffein, rượu…</li> </ul> </li> <li>TĂNG CƯỜNG KHẢ NĂNG MIỄN DỊCH CỦA CƠ THỂ Mặc dù không có loại thuốc thần kỳ nào có thể tăng khả năng miễn dịch của cơ thể, tuy nhiên bạn có thể tự cải thiện hệ thống miễn dịch cho cơ thể hàng ngày bằng cách: <ul> <li>Thường xuyên vệ sinh bề mặt các đồ vật hay dùng hàng ngày: tay nắm cửa, điện thoại di động, máy tính bảng.</li> <li>Rửa tay thường xuyên theo đúng hướng dẫn của Bộ Y tế.</li> <li>Đeo khẩu trang y tế</li> </ul> </li> <li>CHÚ Ý CHĂM SÓC SỨC KHỎE TINH THẦN CỦA BẠN Theo nghiên cứu của Trung tâm kiểm soát & Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC Mỹ), những người mắc bệnh mạn tính như Đái tháo đường có thể tăng nguy cơ bị căng thẳng và trầm cảm trong đại dịch Covid – 19. Do đó, hãy giữ tinh thần vui vẻ bằng cách tự trang bị cho mình kiến thức đầy đủ về bệnh, giữ liên lạc với những người thân yêu để cân bằng cảm xúc và duy trì tập luyện để cơ thể tự sản sinh ra hormone hạnh phúc nhé. </li> </ol> ⇒Công thức: Vaccine + 5K + Công nghệ + Nâng cao khả năng tự chăm sóc bản thân = Chiến thắng và đẩy lùi COVID - 19.

NGUY CƠ XUẤT HIỆN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG MỚI MẮC Ở TRẺ EM <18 TUỔI SAU NHIỄM COVID – 19.

Những người < 18 tuổi mắc Covid – 19 có nguy cơ mắc Đái tháo đường (ĐTĐ) mới chẩn đoán trong 30 ngày sau khi nhiễm covid- 19 cao hơn những người không mắc Covid – 19. Kết quả nghiên cứu quan sát mới được công bố ngày 07.01.2022, dựa trên dữ liệu bệnh án điện tử được thực hiện tại Mỹ trên 532.332 trẻ em nhiễm covid trong thời gian từ tháng 3.2020 đến tháng 6.2021 cho thấy, ở những trẻ em mắc covid, nguy cơ chẩn đoán đái tháo đường mới mắc sau 30 ngày cao hơn gấp 2.66 lần so với những trẻ em không nhiễm Covid. Nhiễm Covid – 19 dẫn tới bệnh ĐTĐ típ 1 hoặc típ 2 ở trẻ em bằng các cơ chế phức tạp và khác nhau. ⇒Vì vậy, các nhà khoa học khuyến cáo: Nên theo dõi đường huyết ở trẻ em vài tháng hậu Covid và chú ý đến những triệu chứng của đái tháo đường mới mắc như tiểu nhiều, khát nước, gầy sút cân, mệt mỏi…để phát hiện sớm ĐTĐ mới mắc. Tiêm vắc-xin Covid-19 cho trẻ em và thanh thiếu niên < 18 tuổi đủ điều kiện là chìa khóa giúp phòng ngừa lây nhiễm Sar-covi 2 và hạn chế những biến chứng mạn tính của Covid 19 ở trẻ em <18 tuổi.

COVID VÀ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG: PHÒNG BỆNH HƠN CHỮA BỆNH

Đái tháo đường (ĐTĐ) là một trong 20 bệnh nền khiến người mắc Covid – 19 có nguy cơ gia tăng mức độ nặng và tử vong cao cùng với các bệnh về rối loạn chuyển hóa như thừa cân, béo phì; các bệnh lý tim mạch như tăng huyết áp (THA), nhồi máu cơ tim; bệnh về thận (suy thận, bệnh thận mạn…) mà các bệnh này thường đi kèm ở bệnh nhân ĐTĐ. Điều này càng làm cho tiên lượng bệnh trở nên xấu, tăng nguy cơ tử vong ở người ĐTĐ. Tuy nhiên, nếu hiểu một số thực tế sau đây sẽ giúp chúng ta vượt qua đại dịch này: <ol> <li>Người ĐTĐ có nguy cơ nhiễm Sars – covid 2 cao hơn người không mắc ĐTĐ không? Theo hiệp hội ĐTĐ Mỹ, không có đủ bằng chứng, số liệu chỉ ra rằng người ĐTĐ dễ mắc Covid cao hơn người không bị đái tháo đường.</li> <li>Sars-covi 2 rất “sợ” xà phòng và nước, vì vậy hãy thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước trong 20 giây và nghiêm túc tuân thủ 5K của Bô y tế để phòng ngừa lây nhiễm covid.</li> <li>Và điều quan trọng, người bệnh đái tháo đường cần: <ul> <li>Duy trì kiểm soát đường huyết tốt bằng tuân thủ thuốc, chế độ ăn, luyện tập hợp lý, cân đối.</li> <li>Nên luyện tập tại nhà với cường độ 150 phút/tuần và ít nhất 5 ngày/tuần. Luyện tập không chỉ giúp kiểm soát glucose máu mà còn giúp giảm cân, giảm các yếu tố nguy của các bênh lý tim mạchbr + Các nghiên cứu chỉ ra rằng nên giảm 5-7% trọng lượng cơ thể để ngăn ngừa và phòng chống ĐTĐ ở những người có nguy cơ cao mắc ĐTĐ và tiền ĐTĐ. + Ngoài ra, luyện tập còn giúp cải thiện cảm xúc, giảm căng thẳng, giảm stress - điều này vô cùng quan trọng không chỉ riêng cho người bệnh.</li> <li>Bên cạnh đó, việc kiểm soát stress, giữ tinh thần lạc quan và môi trường không hút thuốc lá là điều rất quan trọng. Điều này giúp nâng cao hệ miễn dịch của cơ thể - vốn đã bị suy giảm ở người Đái tháo đường.</li> <li>Tổ chức y tế thế giới, Bộ Y Tế Việt Nam khuyến cáo người đái tháo đường nên được ưu tiên tiêm đầy đủ vắc xin covid -19 sớm để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm, giảm nguy cơ bệnh nặng và tử vong khi nhiễm Covid -19.</li> <li>Nếu bạn cảm thấy bị ốm hoặc có những triệu chứng gợi ý việc nhiễm Covid -19 như sốt, ho khan, cơ thể mệt mỏi, hãy liên hệ với nhân viên y tế nơi cư trú bằng điện thoại, tránh tiếp xúc trực tiếp. </li> </ul> </li> </ol> Như vậy người ĐTĐ nên làm gì để phòng chống Covid – 19? ☞Câu trả lời đó chính là công thức: 𝑽𝒂̆́𝒄 𝒙𝒊𝒏 + 5𝑲 + 𝑪𝒐̂𝒏𝒈 𝒏𝒈𝒉𝒆̣̂ (𝒌𝒉𝒂́𝒎 𝒄𝒉𝒖̛̃𝒂 𝒃𝒆̣̂𝒏𝒉 𝒕𝒖̛̀ 𝒙𝒂, 𝒕𝒓𝒊́ 𝒕𝒖𝒆̣̂ 𝒏𝒉𝒂̂𝒏 𝒕𝒂̣𝒐…) + 𝑵𝒂̂𝒏𝒈 𝒄𝒂𝒐 𝒌𝒉𝒂̉ 𝒏𝒂̆𝒏𝒈 𝒕𝒖̛̣ 𝒄𝒉𝒂̆𝒎 𝒔𝒐́𝒄 𝒎𝒊̀𝒏𝒉 = 𝑪𝒉𝒊𝒆̂́𝒏 𝒕𝒉𝒂̆́𝒏𝒈 𝒗𝒂̀ đ𝒂̂̉𝒚 𝒍𝒖̀𝒊 𝑪𝒐𝒗𝒊𝒅.